Според статистика од Агенциите за Недвижности, сеуште најскапо се продава во Центар – населба Дебар Маало, над 1000 еур за метар 2 се и цените во Карпош 1, Капиштец.
Поефтини цени може да е најдат во Ново Лисиче и Ѓорче Петров, Бутел …
Агенцијата за катастар на недвижност веќе 2 години со полна пареа работи на воспоставување на системот за масовна проценка на недвижностите систем кој ќе им овозможи на општините едноставен и воедначен налчин на наплата на данокот на имот и систем кој ќе овозможи точни податоци за пазарната вредност на недвижноста на комерцијалните банки, проценителите и сите државни органи во секое време. Агенцијата за таа цел на 18 Март минатата година го воспостави Регистарот на цени и закупнини со што им се овозможи на граѓаните на Република Македонија пристап до сите информации поврзани со трансакциите на недвижниот имот. Регистарот на цени и закупнини претставува само еден подсистем, односно еден дел од системот за масовна проенка на недвижностите, односно почетен инпут на податоци кои ќе ги користи системот за масовна проценка. Преку ГИС порталот на Агенцијата (http://gis.katastar.gov.mk/arec/ ) граѓаните имаат можност да ги добијат сите информации за одредена трансакција, нејзината макро локацја, односно катастарската општина на чија територија е извршена транскацијата, типот на трансакцијата (продажба, закуп итн.), вредноста, валутата во која е изразена вредноста, површината на парцелата и датумот на кој е реализирана транскацијата. Покрај податоците кои се достапни на нашиот ГИС портал, Агенцијата за катастар на недвижности за професионланите корисници го нуди целосниот сет на податоци од Регистарот на цени и закупнини.
Агенцијата за катастар на недвижности со измените на законот за катастар на недвижности донесени во Април 2013 година стана надлежна за воспоставување и одржување на системот за масовна проценка во република Македонија. Реализација на проектот започна со изготовка на студијата за Воведување на системот за масовна проценка на недвижноститево Република Македонија изготвена од експертот Душан Митровиќ од Република Словенија, кој заедно со одбран тим од Агенцијата започна со работа во септември 2013 година. Студијата даде детални насоки за вопоставување на системот за масовна проценка, детални анализа на состојбата во Република Македонија, пред се во делот на пазарот со недвижности како и наплатата на данок на имот и данокот на промет, како и детален акционен план со зацртани активности преку чија реализација би се воспоставил систем за масовна проценка на недвижностите. Еден од главните проблеми кои произлегоа од направената анализа беше малата транспарентост на пазарот со недвижности, односно малиот број на информации кои се нудеа на јавноста во врска со недвижиностите, нивната вредност, нивните карактеристики како и информации за атрактивноста на одредена локација.
Со цел да се зголеми транспарентноста на пазарот на недвижности се направија промени во Законот за катастар на недвижности (Службен весник 115/2014) усвоени во Август 2014 година со кои Агенцијата стана надлежна за воспоставување и одржување на Регистарот на цени и закупнини. Регистарот на цени и закупнини претставува јавен регистар во кој се евидентираат сите транскации со недивжностите, нивната цена која е содржана во правниот основ за промет со недвижности како и други податоци содржани во изјавите кои ги даваат продавачите/закуподавачите на недвижноста заверени кај нотар.
Во Март 2015 беше донесен и Правилникот за начинот на водење,формата и содржината на Регистарот на цени и закупнини и формата и содржинатана изјавата дадена од продавачот/закуподавецот заверена кај нотар (Службен весник 40/2015). Со овој правилник се уреди формата и содржината на изјавата која ја дава продавачот/закуподвецот кај нотар а се однесува на дополнители податоци за недвижноста потребни за Регистарот на цени и закупнини.
Во овој период беше воспоставено и Одделението за масовна проценка на централно ниво како составен дел на веќе постоечкиот Секотор за Геоматика. Во Одделениото работат 5 референти кои се задолжени за проверка и верифицирање на секоја трансакција одделно, како и за одржување и апдејтирање на Регистарот на цени и закупнини.
По воспоставувањето на сите технички и правни услови, на 18 Март 2015 година со првиот упис на трансакција за купопродажба беше воспоставен Регистарот на цени и закупнини. Отогаш па до 31.декмври 2015 година се регистрирани 20.137 трансакции на недвижностите во Република Македонија. Од овој број на трансакции 60% отпаѓаат на купопродажби додека 40% од регистрираните трансакции се однесуваат на закупи на недвижности. Од обработените податоци досега во градот Скопје имме продажба на 552 стана со просечна вредност од 51.870 денари за метар квадратен, додека во Битола просечната цена изнесува 31.553 денари, додека во Штип метар квадратен изнесува 29.958 денари.
На оваа конференција ќе имаме можност да видиме каков е напредокот на Република Maкедонија во воспоставувањето на системот за масовна проценка, но и да го видиме искуството и начинот на кој еден ваков систем е воспоставен во Шведска која како држава е една од водечките во светот во имплементацијата и одржување на еден ваков систем.
г-дин Славче Трпески – директор на Агенцијата за катастар на недвижност
Како што појасни Мисајловски оваа мерка се однесува за куќи што се веќе изградени со одобрение за градење или се легализирани со Законoт за легализација на бесправно изградените објекти.
– Доколку имате куќа и сакате да вршите надградба, прво од општината мора да поднесете барање за одобрение за градење се разбира со претходно изработен проект за градба. Без разлика дали надградбата на вашиот објект е предвидена во урбанистичката планска документација, општината по сила на закон мора да ви издаде одобрение за градење и да дозволи да го надградите својот објект. До сега ако сакавте да доградувате во висина постоеше услов, надградбата мораше да биде предвидена во планската документација за да може општината да ви издаде одобрение за градење, појасни минситерот за транспорт и врски.
Тој додаде дека не станува збор за доградба на објектот, бидејќи тогаш ќе се бара измена на план и се менува градежната парцела. Станува збор само за надградба на куќа до 10 метри и 20 сантиметри висина, односно приземје, два ката и поткровје.
Мисајловски додаде дека овие измени Министерството за транпорт и врски ги направи во соработка со општините, а водејќи се од потребата за раст на градежништвото и од барањата на граѓаните.
– Во изминатиот период голем број граѓани доаѓаа кај нас со вакви или слични барања. Општините не секогаш имаа доволно средства или капацитет да ги менуваат урбанистичките планови за вакви барања на граѓаните, па се случуваше граѓаните да чекаат и по пет, шест или повеќе години за да можат да си доградат ако општината им дозволеше. Сега сите заинтересирани кои сакаат да прават надградби на своите куќи ќе можат слободно тоа да го сторат, рече Мисајловски.
Министерот смета дека на ваков начин ќе им се излезе во пресрет на многу граѓани кои на еден начин сакаат да инвестираат во подобра иднина, за зголемување на својот недвижен имот или да им остават наследство на своите блиски.
– Со законот на секој ќе му биде овозможено да надгради и да бидат рамноправи сите граѓани затоа што сега во некои општини може да се направи тоа, а во некои не. Со оваа мерка секој ќе може да надгради, доколку сака доградување ќе мора да чека да се смени планот, истакна Мисајловски и додаде дека со оваа мерка ќе може и директно да се аплицира и за проектот „Купи куќа за млади“.
Мисајловски потенцира дека со овие мерки, и со претходните што Министерството ги донесе како легализацијата на дивоизградените објекти, продажбата на земјиште по цена од едно евро, намалување на комуналиите за индустриски објекти, електронскиот систем за издавање одобрение за градење…, се придонесува за развој на градежниот сектор во Република Македонија.
Во огласите на интернет-порталите за продажба на недвижности може да се види дека квадрат чини од 500 евра, па нагоре. Секако најнадувани остануваат цените на становите во Центар, Аеродром и Карпош. Најевтини се оние што се продаваат во Гази Баба, во Железара и Ченто каде што цената во новите градба е 700 евра за квадрат, исто така и во Ѓорче Петров, Бутел, Кисела Вода каде што во постарите згради може да се најде и под 700 евра за метар квадратен. Убедливо меѓу најниските цени чини и метар квадратен во Чаир.
Извор: Вечер
Најголем раст на цената станбениот квадрат имаше во 2008 година кога поскапе за цели 22,1%, за до денес минимално да се намали и да се изедначи со цените на големите пазари во регионот.
Падни-стани. Вака најдобро се опишува движењето на цените на становите во последните пет години. Податоците на Државниот завод за статистика (ДЗС) покажуваат дека во 2008 во однос на 2007 година цените на становите имале фантастичен раст за над 22%, а во годините што следат безмалку се задржале на тоа ниво, зашто една година малку паѓале, па следната растеле. Со ваквите движења Македонија остана меѓу ретките земји во регионот, па и пошироко, чиј пазар на недвижнини не реагираше со вртоглав пад на цените во кризниот период.
Ако ги прашате граѓаните заинтересирани за купување стан, ќе ви кажат дека становите се безобразно скапи, пред се оние во центарот на Скопје и неговата поширока околина, каде што пазарот на недвижнини најдобро работи.
Инвеститорите пак, одат во друга крајност и тврдат дека продаваат под цена, зашто им растат трошоците, на сметка на профитот. Резултат е ситуација во која стан во центарот на Скопје сега е горе-долу со иста цена како стан во центарот на Белград и на Загреб, а поскап отколку на хрватското приморје, со исклучок на Сплит, кој поради атрактивноста држи цена.
– Нема логика недвижнина во центарот на Скопје и во центарот на Белград да има иста цена. Српскиот пазар е многу поголем од македонскиот. Освен тоа, таму има повеќе странски дипломатски и комерцијални претставништва, што значи и повеќе странци кои купуваат или изнајмуваат станови, го движат пазарот – толкуваат агентите за недвижнини.
Очекуваниот влез на Македонија во НАТО во 2008 година беше причина градежните компании практично во еден здив да ги зголемат цените на недвижнините за цели 22,1%. Мислеа дека ќе има поголема побарувачка на станови, зашто интеграцијата во Алијансата требаше да донесе повеќе странски клиенти. Последиците од овој нивен потег се чувствуваат до ден-денеска. На изјаловените очекувања во 2009 година тие реагираа со намалување на цените кое според математиките на статистичарите изнесувало само 7%. Во 2010 година е регистриран раст за 0,9%, во 2011 пад за 3,8%, а лани цените се намалиле за занемарливи 0,4%.
Минатата година во нашата држава се случи вистински бум во станоградбата. Изградени се двојно повеќе станбени згради отколку во 2011 година, со четири пати поголема вредност. Но, веќе во првата половина од оваа година градежниците излегоа со алармантен податок дека околу 6.000 станови подолго време не можат да ги продадат. Сега имаме ситуација станови да се продаваат на акција, како прашок за перење, но и во Градежната комора на Сојузот на стопански комори и во Групацијата за градежништво при Стопанската комора на Македонија велат дека цената на станбениот квадрат во основа останува иста, а под цена се продаваат само поголемите станови за кои подолго време нема клиенти и тоа практично го прави статистичкиот пад на вредноста на недвижнините.
Одговор на експанзијата во станоградбата и држењето до утврдените цени годинава е и намалената изградба. Од месец на месец паѓа бројот на издадени градежни дозволи, дури и во шпиц-сезоната за градење. Најсвежите податоците на ДЗС кажуваат дека во јули годинава се издадени 179 одобренија за градење, што е за 26% помалку во однос на истиот месец од претходната година, а предвидената вредност на објектите што треба да се изградат е за 91,6% помала. Градежниците и понатаму тврдат дека нема простор за глобално поевтинување на станбениот квадрат, а пониска цена купувачите може да добијат само при меѓусебното договарање за поединечни станови. Нивен адут за ваквиот став е високата цена на локациите. Статистичките пресметки покажуваат дека просечната продажна цена на градежното земјиште од 9.109 денари за квадратен метар во 2008 година, лани се зголемила на 13.912 денари. За сметка на тоа паднале трошоците за градење, а се зголемиле другите трошоци.
Превземено од Вечер
Куќа од стотина квадрати со дворно место од 400 квадрати во околината на Скопје може да се изгради за околу 35 илјади евра.
Чести се поплаките на граѓаните дека поради ниските месечни приходи не се во можност да обезбедат пари за купување стан по цена од 900 евра за квадрат, или, пак, дека за тоа се принудени триесетина години да плаќаат кредит. Грубата математика покажува дека за само 33.000 евра може да се направи куќа во општината Илинден, но цената нема многу да отстапува и доколку домот се гради во некое од другите населени места во околината на Скопје. Имено, во новата населба Јака во општината Илинден земјиштето се продава по почетна цена од 148 денари за квадратен метар. Доколку на лицитацијата цената достигне 163 денари, заинтересираните можат да купат парцела од 400 квадрати во споменатата населба за 65.200 денари (1.060 евра). За да се платат комуналиите оваа во оваа општина се неопходни 120 денари за квадратен метар или за објект од 100 квадрати само 12.000 денари (200 евра). Приклучокот за струја од ЕВН чини 30.255 денари (500 евра). За изградба на објектот, доколку трошоците за градба по квадрат не надминуваат 300 евра, се потребни 30.000 евра. За проектирање треба да се платат по 5 евра од квадрат или 500 евра, а доколку и приклучокот за вода е околу 500 евра, тогаш за куќата ќе бидат потребни 32.760 евра.
Оваа математика покажува дека изградбата на станбени објекти и не е толку скапа како што претставуваат градежниците. Факт е дека за купување градежно земјиште и за комуналии за централното градско подрачје се потребни многу поголеми суми, но и покрај тоа цената на објектите во овој дел од Скопје реално не може да биде двојно или тројно повисока.
Градежниците вообичаено не сакаат да зборуваат колкави се реалните трошоци за изградба на станбените објекти, но познавачите велат дека трошоци не се ниту половина од цената по која се продаваат становите во централното градско подрачје. Парадоксално е што цената на станбениот квадрат не се намали дури и кога Владата го намали ДДВ од 18 на 5 отсто, со што дополнително се зголеми ќарот на градежните компании.
